جهان‌شناسی
شیطان نقشه‌ی خدای دانا و توانا را به هم نزد، بلکه بخشی از نقشه‌ی خدا و قطعه‌ای از پازل جهان شد.
تغییر نعمت یکی از پیامدهای گناه است، مشکل باران شاید یکی از مصادیق تغییر نعمت و پیامد گناه انسان باشد.
از اشعار مولانا دو گونه می‌توان برداشت داشت، که یکی صحیح و دیگری باطل است.
انسان فقط نتیجه اعمال خویش را به دست می‌آورد.
- طبق رویات معصومین(علیهم‌السلام) روح مومن با فامیل‌های خود ارتباط دارد، پس مقداری از خاطرات دنیا را با خود دارد.
-بدون شک لذات دنیوی در بهشت موجود است ولی نحوه و جزئیات آن بر ما پوشیده است.
نفس اماره زمینه را برای وسوسه‌های شیطان آماده می‌کند.
-حیات پس از مرگ یک داستان تخیلی نیست که دین‌داران آن را درست کرده باشند، بلکه یک واقعیت و یک حقیقتی در وارای این عالم است که بسیاری از ادله عقلی آن را اثبات می‌کند.
- نبوت و امامت دارای شئونی است که از قدرت و توانایی‌های یک زن به لحاظ جسمی و روحی فراتر است، و مقام و جایگاه زن به لحاظ لطافت و ظرافتی که دارد، متناسب با این جایگاه که دارای سختی و مشقت های فرواوان است، نمی‌باشد.
-آیین تعدد شوهر برای زنان، اولاً مخالف اسلام و فطرت و طبیعت بشر است و ثانیاً، منافی با طبع ظریف و روحیه لطیف زنانه است و موجب اختلال فکری و روانی و برهم زدن نظام خانواده است.